6 października 2025

Ile możesz dorobić na emeryturze prowadząc działalność gospodarczą w 2025 roku?

Dla wielu osób przejście na emeryturę nie oznacza rezygnacji z aktywności zawodowej. Według danych ZUS w 2024 roku aż 872,6 tys. seniorów było aktywnych zawodowo, a wśród nich blisko 30% prowadziło własną działalność gospodarczą. Pytanie, które często pojawia się przy okazji działalności gospodarczej a emerytury, brzmi: czy dorabianie na emeryturze w 2025 roku może spowodować zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia?

Odpowiedź zależy od tego, czy osiągnąłeś już powszechny wiek emerytalny – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jeśli tak, możesz prowadzić działalność gospodarczą i dorabiać bez żadnych limitów – Twój przychód nie wpłynie ani na zawieszenie, ani na zmniejszenie emerytury. Wyjątkiem są osoby pobierające emeryturę minimalną podwyższoną przez ZUS – w ich przypadku nadwyżka dochodu ponad kwotę podwyższenia do minimum powoduje utratę dopłaty. Natomiast osoby na wcześniejszej emeryturze muszą przestrzegać progów: przekroczenie 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (w IV kwartale 2025 r. – 6 140,20 zł) powoduje zmniejszenie świadczenia, a 130% (11 403,30 zł) – zawieszenie wypłaty.

W praktyce, jak pokazuje doświadczenie Firmy dla Każdego, największą swobodę w dorabianiu mają seniorzy, którzy osiągnęli ustawowy wiek emerytalny. W przypadku wcześniejszych emerytur kluczowe jest monitorowanie przychodu, którego podstawą jest deklarowana kwota składek na ubezpieczenia społeczne, a nie faktyczny zysk firmy.

Jakie składki ZUS zapłacisz prowadząc działalność gospodarczą na emeryturze?

Od 2025 roku emeryt prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą nie musi opłacać składek na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe ani wypadkowe – to ogromna różnica względem aktywnego przedsiębiorcy. Jedyną obligatoryjną składką pozostaje składka na ubezpieczenie zdrowotne. Jej wysokość zależy od wybranej formy opodatkowania, ale nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia (od lutego do końca 2025 r. – 314,96 zł miesięcznie).

Co ważne, istnieje możliwość zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej, jeśli łącznie spełnione są dwa warunki: emerytura brutto nie przekracza minimalnego wynagrodzenia (od lipca 2025 r. – 4 300 zł), a przychody z działalności nie przekraczają 50% kwoty najniższej emerytury (od marca 2025 r. to 939,46 zł). Alternatywnie, zwolnienie obejmuje też emerytów rozliczających się kartą podatkową. W każdym przypadku, nawet jeśli jesteś zwolniony ze składki, musisz wysyłać do ZUS deklarację rozliczeniową.

W praktyce Biura Rachunkowego Firmy dla Każdego klienci często pytają, czy mogą, mimo zwolnień, dobrowolnie opłacać składki społeczne. Tak, ale to wyłącznie własna decyzja – składki emerytalne i rentowe możesz płacić nadal, by zwiększyć przyszłe świadczenie, jednak nie skorzystasz już z opcji ubezpieczenia chorobowego ani Funduszu Pracy.

Jak założyć działalność gospodarczą na emeryturze – krok po kroku

Rejestracja jednoosobowej działalności gospodarczej przez emeryta w 2025 roku nie różni się zasadniczo od procedury dla młodszych przedsiębiorców. Wymagana jest pełna zdolność do czynności prawnych i brak ubezwłasnowolnienia. Wniosek o wpis do CEIDG możesz złożyć online lub w urzędzie gminy. W przypadku spółek cywilnych czy z o.o. – również nie ma przeszkód, byś jako senior został wspólnikiem.

Nowością od 2026 roku będzie zaliczanie okresu prowadzenia działalności gospodarczej do stażu pracy na równi z etatem – jeśli odprowadzałeś składki na ubezpieczenia społeczne. Zmiana ta wyrównuje szanse emerytów-samozatrudnionych w dostępie do uprawnień pracowniczych oraz niektórych świadczeń.

Rejestrując działalność, musisz również zgłosić nowy status do ZUS, korzystając z odpowiedniego kodu tytułu ubezpieczenia dla emeryta (np. 05 10 10 dla Dużego ZUS-u). Po rozpoczęciu pobierania emerytury wyrejestruj się z dotychczasowych składek społecznych i zgłoś wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Czy działalność gospodarcza wpływa na wysokość emerytury?

Wysokość przyszłej emerytury z działalności gospodarczej zależy od sumy zgromadzonych i zwaloryzowanych składek na koncie ZUS oraz kapitału początkowego (za okres sprzed 1999 r.). Wzór jest prosty: suma środków zgromadzonych na koncie ZUS podzielona przez dalszą prognozowaną długość życia (publikowaną przez GUS). Im wyższe składki wpłacasz podczas aktywności zawodowej, tym większe świadczenie otrzymasz.

Przedsiębiorcy, którzy przez lata płacili najniższe składki, często otrzymują emeryturę niższą od średniej. Według danych ZUS, w 2024 roku średnia emerytura dla mężczyzn wynosiła 4 674,51 zł brutto, a dla kobiet 3 208,70 zł brutto, przy czym wielu przedsiębiorców otrzymuje minimalne świadczenie – w 2025 roku wynosi ono 1 878,91 zł. Przykład pana Tomasza, który przez 20 lat opłacał tylko minimalne składki, pokazuje, że jego prognozowana emerytura wynosi zaledwie 30% dotychczasowych dochodów z biznesu.

Jeżeli chcesz mieć wyższą emeryturę, możesz zadeklarować wyższą podstawę wymiaru składek. Maksymalna podstawa w 2025 roku wynosi 19 560 zł, a przy składkach od tej kwoty miesięczne zobowiązanie do ZUS sięga ponad 6 600 zł. To rozwiązanie dla tych, którzy planują długoterminowe zabezpieczenie i mogą sobie pozwolić na takie wpłaty.

Jakie ulgi i zwolnienia podatkowe ma emeryt-przedsiębiorca w 2025 roku?

Emeryci prowadzący działalność gospodarczą mogą korzystać z kilku ulg podatkowych. Najważniejsza z nich to tzw. PIT-0 dla seniora, czyli zwolnienie z podatku dochodowego do limitu 85 528 zł rocznie z tytułu przychodów z pracy (w tym działalności gospodarczej) uzyskanych po osiągnięciu wieku emerytalnego. Warunkiem jest niepobieranie świadczenia emerytalnego w momencie korzystania z ulgi.

Dostępne są wszystkie trzy formy opodatkowania: skala podatkowa, podatek liniowy oraz ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Seniorzy mogą korzystać z uproszczonych form rozliczeń (np. karta podatkowa), co ułatwia prowadzenie firmy i zmniejsza formalności. Obowiązek składania rocznej deklaracji podatkowej pozostaje – musisz wykazać dochody zarówno z działalności, jak i z emerytury.

Specjaliści z Firmy dla Każdego rekomendują konsultacje z doradcą podatkowym, szczególnie jeśli korzystasz z ulg lub masz zmienne dochody. W 2025 roku warto śledzić nowe limity i rozliczać się zgodnie z bieżącymi przepisami, by nie narazić się na niepotrzebne korekty podatkowe czy kary.

Jak wygląda rozliczenie składek i podatków – praktyczne przykłady

W praktyce, emeryt prowadzący działalność gospodarczą musi wybrać formę opodatkowania i regularnie rozliczać się z ZUS. Na przykład, pan Roman, emeryt prowadzący sklep internetowy, generuje przychód powyżej 16 000 zł miesięcznie i pobiera emeryturę w wysokości 6 500 zł brutto. Musi opłacać tylko składkę zdrowotną. Z kolei pani Klaudia, z emeryturą 5 200 zł i przychodem z działalności 1 500 zł, jest również zobowiązana wyłącznie do składki zdrowotnej, ale może skorzystać z ustawowego zwolnienia, jeśli spełni odpowiednie warunki.

Rozliczenie roczne obejmuje złożenie PIT-36 (skala podatkowa), PIT-36L (liniowy) lub PIT-28 (ryczałt), a osobno PIT-37 dla świadczeń emerytalnych. W deklaracjach ZUS DRA należy odpowiednio wykazać status emeryta i zadeklarowane składki. Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną, czyli z przychodami poniżej 10 000 zł miesięcznie (limit na 2025 rok), nie mają obowiązku opłacania składek ZUS i mogą prowadzić działalność „na próbę”, co jest szczególnie wygodne dla osób testujących biznes na emeryturze.

W doświadczeniu Firmy dla Każdego, klienci często korzystają z możliwości działania pod szyldem fundacji-inkubatora, szczególnie gdy chcą uniknąć formalności związanych z pełną rejestracją JDG i wysokimi kosztami ZUS na starcie. Więcej praktycznych wskazówek można znaleźć na stronie firmadlakazdego.pl.

Czy warto opłacać dobrowolne składki społeczne na emeryturze?

Prowadząc działalność gospodarczą na emeryturze, możesz dobrowolnie opłacać składki emerytalne i rentowe – to opcja dla tych, którzy chcą podnieść swoje przyszłe świadczenie lub zabezpieczyć się na wypadek długiego życia. Składki te nie są obowiązkowe, ale ich opłacanie oznacza również konieczność uiszczania składki wypadkowej.

W praktyce, decyzja o dobrowolnych składkach zależy od Twojej sytuacji finansowej i zdrowotnej. Dla wielu seniorów, jak pokazały badania GUS, każdy dodatkowy rok pracy i opłacania składek zwiększa przyszłą emeryturę nawet o 10%. Warto jednak pamiętać, że emeryci nie mogą przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego – to uprawnienie zarezerwowane wyłącznie dla osób, dla których składki społeczne są obowiązkowe.

Na rynku znajdziesz także alternatywne rozwiązania, takie jak użyczenie osobowości prawnej przez inkubatory przedsiębiorczości (np. Firma dla Każdego), które pozwalają prowadzić biznes bez rejestracji JDG i płacenia dużego ZUS-u na start. To wygodne wyjście dla freelancerów, osób zadłużonych czy testujących własny pomysł na biznes bez ryzyka.

Jakie są alternatywne sposoby zabezpieczenia emerytalnego dla przedsiębiorców?

Emerytura z ZUS-u dla przedsiębiorcy, który przez lata płacił najniższe składki, rzadko dorównuje świadczeniom pracowników etatowych. Dlatego coraz więcej osób prowadzących własną firmę decyduje się na odkładanie środków w III filarze – IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) lub IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego). W 2025 roku limit wpłat na IKZE dla osób z działalnością gospodarczą wynosi 15 611,40 zł, a na IKE – 26 019 zł.

Wpłaty na IKZE możesz odliczyć od dochodu w PIT, co zmniejsza podatek. W przypadku wypłaty po 65 roku życia zapłacisz tylko 10% zryczałtowanego podatku, a środki są dziedziczone przez rodzinę. IKE pozwala na wypłatę bez podatku Belki po ukończeniu 60 lat – to atrakcyjna opcja dla tych, którzy chcą samodzielnie budować kapitał na jesień życia.

Do alternatywnych form należą także inwestycje w nieruchomości, fundusze inwestycyjne czy polisy z elementem oszczędnościowym. Wybór zależy od indywidualnych potrzeb, skłonności do ryzyka i planów na przyszłość. Eksperci z Firmy dla Każdego zalecają dywersyfikację źródeł dochodu emerytalnego, by nie polegać wyłącznie na systemie publicznym.

Jak działalność nierejestrowana wpływa na emeryturę?

Dla emerytów, którzy nie chcą od razu rejestrować firmy w CEIDG, atrakcyjną opcją jest działalność nierejestrowana. W 2025 roku limit przychodu wynosi 10 000 zł kwartalnie. Działalność taka nie powoduje konieczności odprowadzania składek ZUS i nie wymaga prowadzenia pełnej księgowości. Środki zarobione w ten sposób nie wpływają na zawieszenie emerytury, o ile nie przekroczysz limitów przy wczesnej emeryturze.

To rozwiązanie szczególnie popularne wśród osób, które chcą przetestować swój pomysł na biznes bez ryzyka utraty świadczeń. Warto jednak pamiętać, że działalność nierejestrowana nie buduje kapitału na przyszłe świadczenia emerytalne – nie odprowadzasz ani składek społecznych, ani zdrowotnych.

Jeśli Twój biznes się rozwinie, możesz przejść na pełną działalność gospodarczą – wtedy już obowiązują zasady opisane wcześniej. Na każdym etapie możesz skorzystać ze wsparcia ekspertów z Firmy dla Każdego, którzy pomogą ocenić, która forma jest najkorzystniejsza.

Jakie zmiany w przepisach czekają przedsiębiorców i emerytów w 2025/2026 roku?

Od 1 stycznia 2026 roku zrównane zostaną prawa przedsiębiorców w zakresie stażu pracy – okresy prowadzenia działalności gospodarczej i umowy zlecenia będą wliczane do stażu pracy, o ile opłacane były składki na ubezpieczenia społeczne. Nowelizacja Kodeksu Pracy ma na celu wyrównanie szans samozatrudnionych wobec etatowców, co ma także znaczenie przy naliczaniu odpraw, urlopów czy innych świadczeń pracowniczych.

Warto śledzić zmiany dotyczące limitów przychodów dla wcześniejszych emerytów. Kwoty progów są aktualizowane kwartalnie na podstawie przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego przez GUS. W 2025 roku limity te są rekordowo wysokie, co oznacza, że coraz większa grupa emerytów będzie mogła swobodnie dorabiać.

W praktyce, jak pokazuje doświadczenie Firmy dla Każdego, coraz więcej seniorów korzysta z elastycznych form zarabiania – od działalności nierejestrowanej, przez JDG, aż po spółki z o.o. i współpracę z inkubatorami przedsiębiorczości. Szczegółowe wytyczne i aktualności znajdziesz na stronie firmadlakazdego.pl.

FAQ: najczęstsze pytania o działalność gospodarczą a emeryturę

Czy mogę prowadzić działalność gospodarczą i pobierać emeryturę jednocześnie?

Tak, po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego możesz prowadzić firmę bez ograniczeń i nie tracisz prawa do świadczenia. Wyjątkiem są osoby na wcześniejszej emeryturze – muszą pilnować limitów przychodu.

Czy muszę płacić wszystkie składki ZUS jako emeryt z JDG?

Nie, obowiązkowa jest jedynie składka zdrowotna (chyba że spełnisz warunki zwolnienia). Składki społeczne możesz płacić dobrowolnie – sam decydujesz, czy chcesz podnieść swoją emeryturę.

Jakie dokumenty są potrzebne do rejestracji działalności na emeryturze?

Wniosek do CEIDG (online lub w urzędzie), zgłoszenie do ZUS z odpowiednim kodem tytułu ubezpieczenia (dla emeryta), a w przypadku spółek – odpowiednie dokumenty rejestracyjne w KRS.

Czy mogę rozliczać się ryczałtem lub kartą podatkową jako senior?

Tak, emeryci mają dostęp do wszystkich form opodatkowania. W przypadku karty podatkowej możesz dodatkowo skorzystać ze zwolnienia ze składki zdrowotnej (przy spełnieniu warunków ustawowych).

Czy opłacanie wyższych składek ZUS na emeryturze ma sens?

Jeśli planujesz długoterminowo zwiększać swoje świadczenie, tak – każdy dodatkowy rok opłacania składek podnosi wysokość przyszłej emerytury. Jednak to rozwiązanie dla tych, którzy mogą sobie pozwolić na wyższy koszt prowadzenia działalności.

Czy działalność gospodarcza na emeryturze się opłaca?

Prowadzenie działalności gospodarczej na emeryturze w 2025 roku daje dużą swobodę i elastyczność – obowiązki wobec ZUS są ograniczone do minimum, podatki można zoptymalizować dzięki ulgom, a sam proces rejestracji i prowadzenia firmy stał się prostszy niż kiedykolwiek. Największe korzyści finansowe odnoszą osoby, które świadomie planują wysokość składek i korzystają z niepublicznych form oszczędzania na przyszłość – IKE i IKZE.

Warto rozważyć alternatywne modele prowadzenia biznesu, takie jak inkubatory przedsiębiorczości z użyczeniem osobowości prawnej – np. Firma dla Każdego. Tego typu rozwiązania pozwalają legalnie unikać wysokich składek ZUS na start i testować pomysły bez ryzyka utraty świadczeń. Jeśli zastanawiasz się nad wyborem najkorzystniejszej formy działalności, sprawdź aktualne informacje i poradniki na firmadlakazdego.pl.

Nigdy nie jest za późno, by realizować nowe pomysły i zapewnić sobie dodatkowy dochód na emeryturze. Klucz to elastyczność, korzystanie z ulg i świadome zarządzanie finansami. Dzięki temu emerytura może być nie tylko czasem odpoczynku, ale i aktywnego, satysfakcjonującego rozwoju.