29 września 2022

UCHODŹCY W POLSCE

UCHODŹCY W POLSCE – Wsparcie dla uchodźców

W dniu 9 marca 2022 r. Sejm uchwalił ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium ich państwa. Znajduje się w niej wiele zagadnień dotyczących pobytu uchodźców w Polsce. Z tego artykułu się dowiesz: Jak wygląda legalizacja pobytu uchodźcy w Polsce? Jakie problemy mają uchodźcy? O jakie świadczenia mogą się starać? Jakie korzyści zapewnia posiadanie statusu uchodźcy?

Jak wygląda procedura legalizacyjna?

Pobyt uchodźcy z Ukrainy w Polsce jest zgodny z prawem przez 18 miesięcy, licząc od 24 lutego 2022 roku, jeżeli:

• legalnie przybył do Polski, posiada Kartę Polaka i chce tutaj pozostać na dłużej;
• jest członkiem najbliższej rodziny obywatela Ukrainy, który posiada Kartę Polaka i chce tutaj pozostać na dłużej.

Jego legalny pobyt na terenie Polski wynika z przepisów ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. W ciągu 90 dni od przyjazdu do Polski musi złożyć odpowiedni wniosek o nadanie numeru PESEL. Takie wnioski przyjmują urzędy gmin i miast. We wszystkich sprawach legalizacyjnych pomoże Ci Fundacja Firma Dla Każdego.

Kogo nie obejmują te przepisy?

Tak wygląda uproszczona legalizacja pobytu dla uchodźców.  Nie odnosi się do osób:

• mających zezwolenie na pobyt stały;
• mających zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
• z pozwoleniem na pobyt czasowy;
• posiadających status uchodźcy;
• mających ochronę uzupełniającą.
• które złożyły w Polsce wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej;
• które zadeklarowały zamiar złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej w Polsce;
• z innych państw, przybywających z Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym.

Jak przedłużyć pobyt uchodźcy w Polsce?

Uchodźcy z Ukrainy, którzy zamierzają pozostać w Polsce na dłużej, mogą przed upływem 18 miesięcy (liczonych od 24 lutego 2022 roku), ale nie wcześniej niż po 9 miesiącach, złożyć wniosek o pozwolenie na pobyt czasowy. Umożliwia on pełen dostęp do rynku pracy. Nie trzeba spełniać dodatkowych wymogów związanych na przykład z zakwaterowaniem.

Problemy uchodźców w Polsce

• Wynajem mieszkania – to duży problem, ponieważ uchodźcy nie mają na to środków. Przed wybuchem wojny z Rosją, obywatele Ukrainy przyjeżdżali do Polski głównie do pracy. Wtedy mieli odpowiednie fundusze na wynajem mieszkania lub pokoju. Część osób było studentami, więc zazwyczaj przysługiwały im stypendia. Dzisiaj sytuacja się drastycznie zmieniła. Polacy, którzy zapewniają uchodźcom z Ukrainy wyżywienie i zakwaterowanie, mogą otrzymać świadczenie pieniężne. Jednak (z pewnymi wyjątkami) może być ono wypłacane nie dłużej niż przez 120 dni.
• Znalezienie pracy – aby uchodźca miał dostęp do rynku pracy w Polsce, musi złożyć wniosek o PESEL. To jest pierwsze utrudnienie. Kolejne polega na tym, że większość osób, które przybyły do Polski to kobiety i dzieci.  Mają one większy problem ze znalezieniem zatrudnienia, niż mężczyźni. Dodatkową barierą, jest nieznajomość języka. Chociaż oferty pracy są, to wiele z nich wiąże się z wymogiem komunikatywnej znajomości języka polskiego. Czasami może być to umiejętność mówienia po angielsku, ale o wiele rzadziej.
• Problem z dostępem do służby zdrowia – gdy do Polski trafiają osoby bez dokumentacji medycznej, to ich leczenie jest bardzo trudne. Lekarze nie znają ich historii choroby. Dodatkowo, może tutaj wystąpić bariera językowa. Kolejnym problemem może być brak numeru PESEL, co powoduje, że uchodźca z Ukrainy nie ma dostępu do podstawowych świadczeń opieki zdrowotnej.

Świadczenia dla uchodźców – jak można je otrzymać?

• Zapomoga dla uchodźców (300 zł dla Ukraińców) – to świadczenie pieniężne przeznaczone na codzienne wydatki związane z utrzymaniem. Przysługuje na osobę. Świadczenie jest wypłacane gotówką lub na konto bankowe.
• 500 plus dla Ukraińców – świadczenie jest wypłacane na takich samych zasadach, jak dla Polaków. Należy się osobom, które posiadają dziecko.
• Zasiłek rodzinny – forma świadczenia dla najuboższych rodzin, którego celem jest zaspokojenie potrzeb dzieci. Zasiłek rodzinny i jego wysokość: 95 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia; 124,00 zł na dziecku w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia; 135,00 zł na dziecku w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

Status uchodźcy – kto może go uzyskać?

Status uchodźcy może uzyskać każda osoba, która ze strachu przed prześladowaniami, nie może przebywać na terenie własnego kraju. Taka sytuacja dotyczy każdego obywatela, który uciekł z Ukrainy.

Wniosek o status uchodźcy można złożyć w dowolnym oddziale Straży Granicznej. Można to zrobić już przy przekraczaniu polskiej granicy. Cudzoziemiec powinien okazać wszystkie dokumenty, jakie posiada oraz dowody potwierdzające jego sytuację.

Następnie wypełniany jest wniosek o nadanie statusu uchodźcy na specjalnym formularzu (w języku polskim). Znajdują się w nim między innymi takie informacje, jak: dane osobowe, wykształcenie, ostatnie miejsce pracy, czy stan zdrowia.

Status uchodźcy daje gwarancję, że taka osoba nie zostanie zobowiązana do opuszczenia Polski, ani z niej wydalona. Dodatkowe zalety, to możliwość korzystania z opieki medycznej, pomocy prawnej, pomocy socjalnej, czy wsparciu w dobrowolnym powrocie do ojczyzny.

Czytaj więcej tutaj.